Nieuws & Pers

Nulemissie in het hoge noorden

Midden augustus werd een mobiele Keestrack-verwerkingslijn, bestaande uit een R6e-percussiebreker en een driedeks C6e-fijnzeef op rupsbanden, officieel in bedrijf gesteld in de Väo-kalksteengroeve van de firma Paekivitoodete Tehas nabij Tallinn. Met een verwerkingscapaciteit van maximaal 400 t/h en vier afzonderlijke eindproducten, maken de twee "e"-uitvoeringen voor volledig elektrisch bedrijf op netstroom indruk met hun hoog rendement en lage milieu-impact. Bovendien bieden ze dezelfde, volledige flexibiliteit als de uitvoering met hybride diesel-elektrische aandrijving.

Aanzienlijke binnenlandse afzetmarkt

Sinds 1959 levert de firma Paekivitoodete Tehas - Ests voor "kalksteenfabriek" - hoogwaardige mineralen en aggregaten voor de wegenbouw- en bouwsector in Estland. Na 1989 werd het voormalige staatsbedrijf geleidelijk aan omgevormd tot een privébedrijf en groeide het, onder de leiding van de jarenlange directeur - huidig voorzitter van de Raad van Bestuur en meerderheidsaandeelhouder Vladimir Libman - uit tot één van de belangrijkste leveranciers van bouwmaterialen in Estland. Vandaag wordt tot 20 procent van de jaarlijkse Estse vraag naar gebroken aggregaat gedekt door de twee steengroeves Väo en Maardu, gesitueerd in de onmiddellijke omgeving van de hoofdstad Tallinn; hun gezamenlijke winningsvolume bedraagt zo’n 750.000 ton per jaar. Samen met gewassen zand en grind uit de restmassa van de kalksteenwinning met een hoog gehalte aan vulstof (filler) of klei- en mergelonzuiverheden en de recyclageactiviteiten van het bedrijf, bedraagt het totale productievolume ongeveer 1,2 miljoen ton per jaar.

De kalksteen wordt onmiddellijk aan de Baltische kust en dicht aan de oppervlakte gevonden in smalle stroken van 5 tot 6 meter breed. In het verleden verwerkte het bedrijf de snel vorderende winning met behulp van drie decentrale, stationaire verwerkingseenheden (met een gezamenlijke capaciteit van 400 t/h); het vervoer van het onverwerkte basismateriaal, de tussen- en eindproducten genereerde een intensief verkeer van ongelede vrachtwagens. Deze inefficiënte werkwijze werd echter problematisch aangezien de winningszone met bijhorende stof- en geluidsemissies steeds dichter bij de al even snel uitbreidende woonwijk van Tallinn met zo’n 120.000 inwoners, Lasnamäe, naderde.

Investering in efficiëntie en milieubescherming

Om de impact van de activiteiten in de kalksteengroeve - geprojecteerd over zeven jaar op basis van het actuele productievolume - tot een minimum te beperken, doet het bedrijf op zijn site van 176 hectare (totale oppervlakte 250 ha) waar mogelijk een beroep op lage-emissietechnologieën. In plaats van winning via explosies wordt de kalksteen voor 95 % met hydraulische hamers uitgehouwen; bijkomende investeringen in moderne machines en apparatuur met lage emissie- en geluidsniveaus moeten de impact verder terugschroeven.

De omvattende modernisering van de verwerkingstechnologie was, samen met een optimalisering van de productieprocessen, dan ook voornamelijk gericht op de bescherming van de omwonenden en op een algemene verlaging van de milieu-impact. Voor de vervanging van de bestaande installaties ging de voorkeur uit naar een mobiele verwerkingslijn met productie in de winningszone zelf voor de Väo-hoofdsite evenals voor de tijdelijke exploitatie in de kleinere Maardu-groeve op zo’n tien kilometer afstand (ong. 150.000 ton/jaar).

Na de markt, met inbegrip van alle belangrijke internationale leveranciers, enkele maanden te hebben onderzocht, koos het management voor de technische oplossing van Keestrack, bestaande uit de Keestrack R6e-percussiebreker op rupsbanden in combinatie met de mobiele driedeks Keestrack C6e-fijnzeef. Het volledige project viel onder de supervisie van Ing. Johann Prüwasser, CEO van Keestrack Engineering, de Oostenrijkse ontwerp- en ontwikkelingsafdeling van de Keestrack-groep: “Net als voor de andere leveranciers, vormde de vereiste hoge verwerkingscapaciteit van 375 t/h van 0/800 tot 0/63 en de optimale distributie van de eindproducten 0/4, 4/16, 16/32, 32/63 voor ons een grote uitdaging, gezien de hoge kwaliteit maar ook de hardheid van het onverwerkte basismateriaal. We konden de breekkenmerken voor het materiaal van de 1300-percussiebreker voor zwaar gebruik exact evenaren met de R6e, in het bijzonder met betrekking tot de vereiste hoge rotorsnelheid. Met de onafhankelijke dubbeldeks zeefbox en de hercirculatie van de overmaatse fractie, kunnen we nu een hoog voedingsvolume van 250 t/h <32 mm realiseren voor de gekoppelde C6e-zeef en ruim 30 % 4/16 als voornaamste eindfractie produceren, zoals gevraagd door de klant", zo licht Johann Prüwasser het resultaat van enkele dagen afstelling ter plaatse toe.

Maar uiteindelijk was het voornamelijk het geavanceerde diesel-elektrische aandrijfconcept van de Keestrack "e"-uitvoeringen met plug-inoptie op het lokale stroomnet dat doorslaggevend was. “We konden het door de klant gevraagde volledig elektrische bedrijf in de Väo-groeve realiseren met alle voordelen van onze beproefde rupsbandtechnologie." Twee kabels van 200 meter van het speciaal geïnstalleerde 400 V-transformatorstation in de groeve verzekeren nu de voeding van de Keestrack R6e-percussiebreker en de gekoppelde C6e-fijnzeef; de zeef wordt via een voedings- en communicatiekabel rechtstreeks op de breker aangesloten voor gegevensuitwisseling tussen de machinesturingen.

Krachtige elektromotoren voor de brekeraandrijving (250 kW) en de pompeenheden van het hydraulisch systeem van de centrale installatie (R6e: 90 kW, C6e: 45 kW) evenals voor de elektrische transportbandaandrijvingen en hulpapparatuur verzekeren een volledig emissievrije werking. Als de verwerkingslijn in de loop van het ontginningsproces moet worden verplaatst, worden beide machines gewoon van het stroomnet losgekoppeld en volgen ze, met behulp van hun geïntegreerde dieselmotor/generatoren, op eigen kracht de graafmachine. De onafhankelijke diesel-elektrische aandrijving verzekert tevens een rendabele tijdelijke exploitatie in de Maardu-groeve, verder bevorderd door het voor transport geoptimaliseerde totale gewicht van de Keestrack-verwerkingslijn van net geen 95 ton (R6e: ong. 62 ton, C6e: ong. 32 ton).

Sinds midden dit jaar halen de werkteams bestaande uit 3 operatoren (graafmachine/wiellader/verwerkingslijn) nu het vooropgestelde doel van 3.000 ton per dag in één lange of als alternatief twee korte shifts, wat een aanzienlijke besparing betekent ten opzichte van de oorspronkelijke 3-ploegenopstelling met in totaal 15 arbeidskrachten. Het gemiddelde brandstofverbruik van het volledige systeem in gecombineerd diesel-elektrisch bedrijf bedraagt een bescheiden 80 l/h of 0,2 l/t bij vollast, wat resulteert in een totale productiekost van € 0,58 per ton eindproduct; in volledig elektrisch bedrijf (ong. 1 kwh/t) verlaagt deze totale kost tot slechts € 0,42 per ton. In vergelijking met het diesel-elektrische bedrijf bedraagt de verlaging van de exploitatiekost dankzij de goedkopere netstroom volgens Keestrack bijna € 100.000 per jaar. Ook de reductie van vervuilende emissies op de site is aanzienlijk: jaarlijks wordt er ongeveer 400 ton minder klimaatschadelijke CO₂ uitgestoten alleen al door het volledig elektrische bedrijf. Hierbij is nog geen rekening gehouden met het wegvallen van het vrachtwagenverkeer.

Tevreden partners

Het grote belang van het voltooide moderniseringsproject met een totaal investeringsvolume van bijna € 1 miljoen - voor 35 % gefinancierd via het Estse milieu-investeringscentrum (EIC) op basis van Europese fondsen voor regionale ontwikkeling - werd ook aangetoond door de aanwezigheid van tal van hooggeplaatste vertegenwoordigers uit de politiek en het bedrijfsleven bij de officiële inhuldiging van het project. De tevreden klant wordt nu zelf deel van het internationale Keestrack-netwerk: vanaf 1 september staat Paekivitoodete Tehas officieel in voor de nieuwe verkoop- en servicevertegenwoordiging in Estland en het aangrenzende Letland.